Page 613 -

Uluslararası Hâce Muhammed Lutfî (Alvarlı Efe) Sempozyumu

Aref dersini okuyan sâlikler bu kez aref ilminin deryasında Muhammed Mustafa’ya
ereceklerdir:
İlm-i aref deryâsıdır
Habîb-i Kibriyâ’sıdır
Güneş anın zıyâsıdır
Ahmed Muhammed Mustafâ (5/14)

Aref ilmini aref dershanesinde okuyup bir takım sırlara eren âşıklar dertlerinin
devasını ise aref hastanesinde ararlar ve burada şifa bulurlar:
Derûnun derdine cânâ şifâ-yâb olmak istersen
Aref tıbhânesinde LUTFİYÂ Lokmân olandan sor (200/5)

Bu mektepten başarılı bir şekilde mezun olmanın yolu ise Alvarlı’ya göre masivadan
el çekip, her türlü mal ve metadan uzak durmakla mümkün olur:
Ârifin dersi aref
Bu dersdedir her şeref
Sivâdan ol bî-taref
Dürr ü mercân istemez (278/5) 24
Sonuç olarak lafzî âyet ve hadîs iktibaslarını tespit etmeye çalıştığımız Alvarlı Efe
Hazretleri’nin Hulâsatü’l-hakäyık adlı eserinin âyet ve hadîs bakımından oldukça zengin
bir kaynak olduğunu söyleyebiliriz. Eserindeki Türkçe şiirlerde toplam 25 farklı âyeti 124
kez iktibas eden Alvarlı Efe Hazretleri bu âyetlerden en çok Bakara sûresi 115. âyette geçen
eynemâ lafzını iktibas etmiştir. Aynı zamanda sûre adlarına da yer veren şairimiz Fâtiha,
Furkan, Tâhâ, Yâsîn, Rahmân, Müzzemmil, Müddessir, Aålâ, Duhâ ve İnşirâh olmak üzere
toplam 10 sûre adına 23 kez yer vermiştir. Divan’da lafzî olarak iktibas edilen hadîslerin sayısı
âyetlere nazaran az olmakla birlikte toplam 5 farklı hadîsin 120 şiirde iktibas edilmesi eserin
hadîs açısından da zengin olduğunu ortaya koymaktadır. Tüm bunlardan yola çıkarak şunu
söyleyebiliriz ki tasavvuf yaşantısında aynı zamanda tarikat şeyhliği de yapmış olan Alvarlı
Efe Hazretleri’nin âyet ve hadîsleri şiirlerinde bu kadar çok iktibas etmesi bu ilimlere ne
kadar vâkıf olduğunu da ortaya koymaktadır.

24 Bu hadîsle ilgili diğer iktibaslar için bkz. 16/5, 51/2, 54/4, 62/4, 69/7, 75/10, 76/1, 82/32, 84/1, 86/3, 87/3, 93/19, 110/4,
115/7, 118/4, 128/6, 131/3, 142/1, 142/3, 152/5, 163/13, 180/4, 190/7, 199/7, 201/3, 204/3, 205/4, 207/6, 208/3, 212/5, 215/4,
222/3, 237/5, 254/4, 270/7, 273/2, 294/2, 328/4, 330/8, 331/6, 352/2, 354/3, 382/3, 386/5, 388/5, 410/5, 415/3, 424/4, 434/1,
455/6, 461/3, 474/5, 487/2, 487/3, 499/7, 505/7, 548/2, 554/5, 560/3, 574/3, 576/3, 583/2, 589/3, 604/3, 604/5, 607/5,
607/8, 613/6, 633/1, 669/4, 681/5, 686/10, 687/13, 717/2, Gülün Bülbül ile Şivesi/10, Mersiye-3/9.
615